Διαβάζοντας και ακούγοντας για πολλοστή φορά τα περί ανάδειξης του Πειραιά σε «διεθνές ναυτιλιακό κέντρο» με κατέλαβε κάποιος σκεπτικισμός. Ήταν μία από τις ανακοινώσεις σε επίσκεψη του προεδρείου της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών στον πρωθυπουργό κ. Γεώργιο Παπανδρέου σης αρχές του έτους, παρόντος και του τότε υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας ή Θαλασσίων Υποθέσεων, κ. Διαμαντίδη.
Το θέμα, ωστόσο, του Πειραιά ως διεθνούς ναυτιλιακού κέντρου συζητείται τα τελευταία πενήντα χρόνια. Είχε μάλιστα αποτελέσει και θέμα «στρογγυλής τραπέζης» του έγκυρου ναυτιλιακού περιοδικού τον Ιανουάριο του 1972 με τον ευρύτερο τίτλο «Πειραιάς, ελεύθερη ναυτιλιακή πόλη».
Υπήρξαν στην εν λόγω ευρεία συζήτηση, πολλές ιδέες για την καλύτερη οργάνωση ενός τέτοιου κέντρου, από τις πλέον συμβατές μέχρι και τις πλέον προχωρημένες.
Για την ιστορία, θα έπρεπε να τονιστεί ότι όλα αυτά τα θέματα είχαν αποτελέσει αντικείμενο του Α' Ναυτιλιακού Συνεδρίου τον Αύγουστο 1964 στην Αθήνα επί κυβερνήσεως Κέντρου με πρωτοβουλία του υπουργείου Εμπορικής Ναυπλίας, της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών στην Αθήνα, της Επιτροπής Ναυτιλιακής Συνεργασίας Λονδίνου (The Greek Shipping Co-operation Committee) και της ΠΝΟ. Εξ όσων είμαι σε θέση να γνωρίζω, δεν ακολούθησε άλλο τέτοιο συνέδριο.
Ο Πειραιάς έχει τις υποδομές και τους θεσμούς
Όπως λοιπόν ανακοινώθηκε στον Τύπο («Ναυτεμπορική» 14/1/2011), στα θέματα που συζητήθηκαν στην ανωτέρω σύσκεψη του προεδρείου της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών με τον πρωθυπουργό Γιώργο Α. Παπανδρέου, περιλήφθηκε μεταξύ άλλων και το θέμα της προώθησης του Πειραιά ως «διεθνούς ναυτιλιακού κέντρου». Νομίζω ότι το θέμα, όπως εμφανίζεται σήμερα, είναι μάλλον ρητορικό διότι ο Πειραιάς ήδη από τις προηγούμενες δεκαετίες έχει, από όσα έχουν λεχθεί, όλα τα στοιχεία ενός μείζονος ναυτιλιακού κέντρου με όλες τις ανέσεις της σύγχρονης τεχνολογίας. Και ερωτάται: Είναι όμως παράλληλα και ελληνικό το εν λόγω διεθνές κέντρο; Έχει τις υποδομές και τους θεσμούς για να συγκριθεί με τα αντίστοιχα κέντρα Λονδίνου, Νέας Υόρκης, Σιγκαπούρης, Χονγκ Κονγκ ή είναι απλώς ένας υποσταθμός στο πειραϊκό City για την διεκπεραίωση τρεχόντων θεμάτων των διαφόρων εφοπλιστικών γραφείων; Και τούτο διότι το Ελληνικό Διεθνές Ναυτιλιακό Κέντρο πρέπει να είναι εντεταγμένο κατά ένα μεγάλο μέρος στον οικονομικό ιστό της χώρας για να έχει και η εθνική οικονομία τα εκείθεν αναμενόμενα πολλαπλά οφέλη. Το να είναι ένα κέντρο διεκπεραίωσης απλώς ναυτιλιακών εργασιών από κάθε είδους διεθνή συμφέροντα δεν αρκεί. Εκείνο που προέχει είναι να είναι διεθνές αλλά και ελληνικό, όπως το είχαν οραματιστεί οι Έλληνες εφοπλιστές του Λονδίνου και της Ν. Υόρκης τα αμέσως μεταπολεμικά χρόνια, έτσι ώστε να υπάρχει σύνδεσμος μεταξύ εφοπλισμού και εθνικής οικονομίας, που δεν υφίσταται σήμερα ή στο βαθμό που θα έπρεπε. Πρέπει να υπάρχουν πρωτίστως κίνητρα και το ανάλογο «κλίμα» για σοβαρές επενδύσεις.
Αλλά πώς θα γίνει ο Πειραιάς και ο ελλαδικός χώρος γενικότερα, διεθνές ναυτιλιακό κέντρο υπό την ανωτέρω έννοια:
Πρέπει κάποτε να λέγονται τα πράγματα με το όνομά τους. Έχω την αίσθηση ότι εξαγγελίες και ωραιοποιήσεις πολλών καταστάσεων μόνο ναρκισσισμό εκπέμπουν.
Το δαιμόνιο του Έλληνα εφοπλιστή
Η ελληνική ναυτιλία έγινε μεγάλη διότι κινήθηκε ελεύθερα στο διεθνές περιβάλλον. Το δαιμόνιο του Έλληνα εφοπλιστή και των ανθρώπων της ναυτιλίας γενικότερα, συμπεριλαμβανομένου και του ακάματου Έλληνα ναυτικού, ήταν τα στοιχεία εκείνα που έφεραν τη ναυτιλία στα ύψη.
Η ναυτιλία εξ ορισμού δεν επιδέχεται αυστηρούς προγραμματισμούς ούτε εγκλωβισμούς σε διάφορα «τσιτάτα» και οργανογράμματα. Θέλει και επιζητεί ελευθερία κινήσεων σε ανταγωνιστικό περιβάλλον. Θέλει να αναπνέει το οξυγόνο των ωκεανών. Από την πολιτεία αποζητεί μόνον έργα υποδομής, όπως αυτά που αναφέρθηκαν ανωτέρω στις πρώτες δεκαετίες για να ρέει το συνάλλαγμα και να αιμοδοτεί την ελληνική οικονομία, όπως έγινε αμέσως μετά τη μεταπολίτευση (1974) επί Κωνσταντίνου Καραμανλή. Οι σφικτές πολιτικές παρεμβάσεις δημιουργούν ασφυξία και απομακρύνουν τη ναυτιλία από το εθνικό της περιβάλλον. Να μην υποτιμάται και το γεγονός ότι η ελληνική ναυτιλία, καθώς και κάθε ναυτιλία, έχει την ευχέρεια να αλλάζει εύκολα σημαία. Οι άλλοτε κραταιές ευρωπαϊκές ναυτιλίες, αγγλική, γαλλική, γερμανική, πέρασαν σε δεύτερη μοίρα διότι η πολιτική παρέμβαση άλλαξε τις δομές τους. Ατυχώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση κινείται στα ίδια πλαίσια, εξ ου και η έντονη αντίδραση από πολλούς φορείς της ελληνικής ναυτιλίας.
Συνεπώς, πειραματισμοί από την ελληνική Πολιτεία, όπως αυτή της διάσπασης του ιστορικού υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας (YEN) σε διάφορα πολιτικά «παραγωγικά» υπουργεία και ένα ένστολο, θα αποδειχθεί πολύ σύντομα ότι ήταν μεγάλο λάθος, όπως τόνισαν όλοι ανεξαιρέτως οι παράγοντες αυτής με την ευκαιρία της συζήτησης στη Βουλή του σχετικού νομοσχεδίου και όπως ισχυρός κυβερνητικός παράγων (υπουργός) υποχρεώθηκε εκ των πραγμάτων να δηλώσει πολύ πρόσφατα ότι «προφανώς έχουν δίκιο οι συνομιλητές του, του ΣΕΕΝ και άλλων Ενώσεων για την επανασύσταση του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας με την ενσωμάτωση του Λιμενικού Σώματος» («Ναυτεμπορική» 14 Ιουλίου 2011). Και η αναγνώριση λαθών είναι αρετή.
[ TOP ]